در باره از دست دادن دوست

472.وَ قَالَ (علیه السلام) إِذَا احْتَشَمَ الْمُؤْمِنُ أَخَاهُ فَقَدْ فَارَقَهُ . یقال حشمه و أحشمه إذا أغضبه و قیل أخجله و احتشمه طلب ذلك له و هو مظنة مفارقته. و هذا حین انتهاء الغایة بنا إلى قطع المختار من كلام أمیر المؤمنین (علیه السلام)  حامدین للّه سبحانه على ما منّ به من توفیقنا لضم ما انتشر من أطرافه و تقریب ما بعد من أقطاره و مقررین العزم كما شرطنا أولا على تفضیل أوراق من البیاض فی آخر كل باب من الأبواب لیكون لاقتناص الشارد و استلحاق الوارد و ما عسى أن یظهر لنا بعد الغموض و یقع إلینا بعد الشذوذ و ما توفیقنا إلا باللّه علیه توكلنا و هو حسبنا و نعم الوكیل و ذلك فی رجب سنة أربع مائة من الهجرة و صلى اللّه على سیدنا محمد خاتم الرسل و الهادی إلى خیر السبل و آله الطاهرین و أصحابه نجوم الیقین .

 امام علیه السّلام (در باره از دست دادن دوست) فرموده است : 1-هر گاه مؤمن برادر (دوست) خود را بخشم آورد (یا شرمنده گرداند) پس با او جدائى نموده است (خشم آوردن یا شرمنده ساختن سبب جدائى است. سيّد رضىّ «رحمه اللّه» فرماید:) گفته میشود: حشمه و أحشمه هر گاه او را بخشم آورد، و گفته شده است: (بمعنى) او را شرمنده سازد، و احتشمه (یعنى) خشم یا شرمندگى را براى او خواهد و آن گمان  

ص1306

بردن به جدائى او است). در این هنگام كه كار ما پایان مى یابد با دست كشیدن از آنچه برگزیدیم از سخن امیر المؤمنین علیه السّلام خداوند سبحان را سپاس مى گزاریم بآنچه بآن منّت نهاد از توفیق و جور شدن اسباب كار ما براى گرد آوردن آنچه پراكنده بود، و نزدیك گردانیدن آنچه دور بود از سخنان آن حضرت، و قصد داریم همانطور كه در اوّل كتاب قرار گزاردیم ورقهاى سفید چندى در آخر هر باب زیادة كنیم تا آنچه از دست رفته بگیریم و آنچه بدست آمده ملحق سازیم، و شاید سخنى كه پنهان بوده براى ما آشكار شود، و پس از دورى بما برسد، و اسباب كار ما جور نشده است مگر بكمك و یارى خدا، باو توكّل و اعتماد مى نماییم، و او ما را بس است و نیكو وكیل و یاورى است.  

ص 1307

و این كتاب در ماه رجب سال چهار صد از هجرت بپایان رسید، و خدا درود فرستد بر سيّد و آقاى ما محمّد آخرین پیمبران و راهنماى بهترین راهها و بر آل او كه (از هر عیب و نقص) پاك و پاكیزه اند و بر اصحاب و یارانش كه ستارگان علم و دانشند. به خواست خداوند سبحان و یارى او پایان یافت جزء ششم ترجمه و شرح كتاب نهج البلاغه (آخرین جزء آن) در ثلث اوّل شب یكشنبه هشتم ذو القعدة سال هزار و سیصد و هفتاد هجرىّ در تهران بقلم علىّ النّقىّ فیض الإسلام آل محمّد الدّیباج و الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلاة على خاتم النّبيّین محمّد و اله الطّيّبین. نویسنده جزء ششم ترجمه و شرح كتاب نهج البلاغه اقلّ الحاجّ طاهر خوشنویس (تبریزى) ابن حاجّ عبد الرّحمن (علیه الرّحمة) آرزومند است كه خداى تعالى رنج او را در نوشتن شش جزء این كتاب شریف وسیله سعادت و نیكبختى دنیا و آخرتش قرار دهد، و الحمد للّه فى البدایة و الانتهاء، و الصّلاة على خاتم الأنبیاء: محمّد و اله أئمّة الهدى. شهر ربیع الأوّل سنة (1371) هجرى